Je ziet ze niet, maar ze zijn er wel: microben of micro-organismen zoals bacteriën, schimmels en virussen. Samen worden ze ook wel microben genoemd. Sommige helpen je gezond te blijven, van andere kun je erg ziek worden. Ziektekiemen noemen we deze laatste soort. Als je er vatbaar voor bent, kun je er griep, voedselvergiftiging of diarree van krijgen. Goede persoonlijke en huishoudelijke hygiëne zijn van belang om ziektekiemen te slim af te zijn. De juiste producten kunnen daarbij helpen.
Enkele facts over microben.
- Elk mens draagt meer micro-organismen bij zich, dan dat er mensen in de VS wonen
- Een bacterie kan zich elke 20 minuten delen. Na 24 uur kan een bacterie zijn uitgegroeid tot 8 miljoen cellen.
- Micro-organsimen kunnen resistent worden tegen bepaalde desinfectiemiddelen, met name als deze te langzaam werken.
- Micro-organismen kunnen deze resistentie doorgeven aan andere soorten micro-organsimen.
- De meeste micro-organismen zijn niet gevaarlijk, maar er zijn een aantal ziekteverwekkers waarvan vooral mensen met een lagere weerstand goed ziek kunnen worden.
- Vooral ouderen, jonge kinderen en mensen met een slechte gezondheid moeten opletten onnodige besmetting te voorkomen. En hun verzorgers uiteraard.
Hoe microben zich verspreiden.
Microorganismen kunnen zich niet zelf verplaatsen. Daar hebben ze objecten, mensen, dieren, lucht of water voor nodig. De belangrijkste manieren waarop verspreiding plaatsvindt zijn:
- Door inname van besmet water of voeding
- Door inademing
- Via wondjes, beten of injecties
- Via geslachtsgemeenschap
- Door indirect contact (via oppervlakken en huidcontact)
De belangrijkste manier waarop ze zich verspreiden is via de handen.
We hebben zelf dus een grote invloed op in de mate waarin we blootgesteld worden aan ziekteverwekkers. Door goede hygiënische maatregelen te nemen kan veel narigheid voorkomen worden. Vooral indirect contact vormt een aandachtsgebied waar veel te winnen is.
Microben: enkele soorten en wat ze kunnen doen.
- Streptococcus. Mensen met streptokokkeninfecties verspreiden hun ziekte meestal door huidcontact. Slijm op de huid draagt de bacterie, die kan leiden tot koorts, keel of huidinfecties, of andere symptomen. De verspreiding van streptokokken infecties kan worden verminderd door grondig wassen van de handen.
- Salmonella is een soort bacterie dat veelvuldig voorkomt bij dieren, met name bij kippen en varkens. Omgevingsbronnen van dit organisme zijn water, aarde, insecten, fabrieksoppervlakten, keukenoppervlakten, dierlijke uitwerpselen, rauw vlees, rauw gevogelte, rauwe vis en schelpdieren om slechts een paar voorbeelden te noemen. Deze organismen kunnen leiden tot koorts, diarree en buikkrampen. Handen wassen na het gebruik van het toilet is een belangrijke manier om Salmonella groei te beperken.
- E. coli is een heel bekende en veelvoorkomende bacterie. Het komt voor in uitwerpselen van mensen en dieren en kan worden overgedragen via handcontact, vooral tijdens het bereiden van voedsel. De resulterende infectie veroorzaakt vaak ernstige bloederige diarree en buikkrampen. Wassen van de handen, vooral na het hanteren van rauw vlees, is een van de beste manieren om de verspreiding van E. coli te stoppen.
- Staphylococcus aureus is een stafylokok die gifstoffen afscheidt. S. aureus zit normaal op de huid van mens en dier en op de slijmvliezen, zoals de neusholte. Als de bacterie door de huid heen het lichaam binnendringt kan deze huidinfecties en bij infectie van bestaande wonden, ook na operaties infecties van de wond veroorzaken, maar ook urineweginfecties, longontsteking en uierontsteking bij koeien. Enkele stammen zijn inmiddels al resistent tegen het antibioticum methicilline. Deze Meticilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) kwam in Nederland tot voor kort alleen voor in ziekenhuizen. Als dit wordt geconstateerd, wordt vaak een quarantaine afgekondigd. Nu worden ook stammen aangetroffen buiten het ziekenhuis. Uit een onderzoek van het Centrum Infectieziektebestrijding en de Voedsel en Waren Autoriteit is gebleken dat de MRSA bij 40% van de varkens voorkomt.
- Pseudomonas aeruginosa is een bacterie die berucht is bij de wondinfectie van brandwonden. Deze bacterie is berucht in ziekenhuizen als ziekenhuisbacterie. Besmetting met deze bacterie is moeilijk te bestrijden omdat hij opportunistisch is en resistent voor de meeste soorten antibiotica. Ook kan hij lange tijd in ongunstige omstandigheden in leven blijven.
- Influenza. Echte griep of influenza is een ziekte die door het influenzavirus wordt veroorzaakt. Dit virus infecteert de luchtwegen. Echte influenza leidt bij de meeste mensen tot aanzienlijke ziekteverschijnselen en een niet te verwaarlozen sterfte, vooral bij ouderen. Elk jaar krijgen ongeveer 820.000 Nederlanders griep. Tijdens een gemiddelde griepepidemie in de winter gaan er in Nederland 250 tot 2.000 personen direct aan de griep of aan de gevolgen ervan dood. Griep kan snel op komen zetten. Kenmerkende symptomen van griep zijn koorts, hoofdpijn, hoesten, keelpijn, spierpijn, verstopte neus, gevoel van zwakte en verlies van eetlust.
- Candida is een schimmelinfectie die veroorzaakt wordt door gistachtige schimmels. Een gist die vaak bij de mens wordt aangetroffen is Candida albicans. Deze gist is bij vrijwel iedereen aanwezig als een normale bewoner van de huid, de mond, de darm en de vagina en vormt met de daar aanwezige bacteriën een zeker evenwicht. Door diverse factoren kan deze gist draden gaan vormen. Vanaf dat moment spreekt men van een schimmel. Dit kan gebeuren onder invloed van medicatie (antibiotica), bij zwakte van het immuunsysteem of door de aanwezigheid van parasieten. In sommige gevallen is een Candida schimmelinfectie zeer hardnekkig en steekt steeds opnieuw de kop op. Het kan heel vervelend zijn (jeuk) en (vaak) terugkomen. Een Candida infectie is een veel voorkomend en onderschat probleem dat verantwoordelijk kan zijn voor maanden tot zelfs jaren van chronische klachten.
- Hepatitis B is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus dat behoort tot de familie van de zogenaamde Hepadnaviridae. Hepadna-virussen hebben een sterke voorkeur om zich te nestelen in levercellen, maar zeer kleine hoeveelheden van deze virussen kunnen ook worden aangetoond in bijvoorbeeld de nieren en de alvleesklier. In organen anders dan de lever veroorzaakt het hepatitis B-virus echter geen schade. De levercelschade wordt overigens toegebracht door het afweersysteem, niet door het virus. Symptomen van acute hepatitis B zijn leverontsteking, braken en geelzucht . Chronische hepatitis B kan leiden tot levercirrose en leverkanker. Hepatitis B-infectie is te voorkomen door vaccinatie.
- Norovirus is een groep van virussen die belangrijke verwekkers van diarree zijn. Vroeger - en in sommige gevallen nog steeds - werd de term Norwalkvirus gebruikt. Er wordt geschat dat wereldwijd 50% van alle acute gastroenteritis (buikgriep) door deze virussen worden veroorzaakt. Het virus is zeer besmettelijk en komt geregeld in de vorm van epidemieën op relatief kleine schaal voor. Het is vooral bekend als “cruise ship virus”, omdat het veelvuldig voor grote uitbraken op cruise-schepen veroorzaakt. De naam Norwalkvirus verwijst naar de plaats Norwalk in Ohio, waar het Norovirus voor het eerst werd geïdentificeerd in 1968.